เรื่องเล่าและตำนาน “การเล่นว่าว” ของชาวปักกิ่งในอดีต

0
347

เป็นที่ทราบกันทั่วไปแล้วว่า ชาวเมืองปักกิ่งชอบเล่นว่าวตั้งแต่อดีต โดยเฉพาะนิยมเข่งกันเล่นในตอนกลางฤดูใบไม้ผลิของทุกปี เนื่องจากท้องฟ้าโปร่ง และมีลดพัดพอเหมาะ จึงเป็นช่วงเวลาทองแห่งการเล่นว่าวในปักกิ่ง

ว่าวพื้นเมืองปักกิ่งมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 2,000 ปี ในหมู่ชาวบ้านทั่วไปมีเรื่องเล่าขานมากมายเกี่ยวกับการเล่นว่าวบอกต่อกันมารุ่นต่อรุ่นจนถึงปัจจุบัน ในอดีต เมื่อย่างเข้าฤดูกาลนี้ จะมีแผงลอยขายว่าวหลากหลายรูปแบบตามทุกถนนหนทาง สีสดชื่นบนตัวว่าวช่วยเติมพลังชีวิตให้กับปักกิ่ง ในช่วงที่ความหนาวเหน็บยังคงไม่จางหายไป

ว่าวเป็นงานศิลปะพื้นเมืองที่ชาวจีนประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อใช้เป็นทั้งเครื่องประดับและของเล่น หนังสือโบราณสมัยชุนชิวจั้นกั๋วของจีนเล่มหนึ่ง บันทึกไว้ว่า ม่อจื๊อหรือนักปรัชญา นักการศึกษา นักวิทยาศาสตร์กับนักการทหารที่มีชื่อเสียงในสมัยชุนชิวจั้นกั๋วของจีนใช้เวลา 3 ปีในการสร้างมูยวน(ว่าวไม้)จนสำเร็จ และอธิบ่ยว่ามู่ยวนของม่อจื๊อเป็นยานพาหนะโครงสร้างไม้ที่บินในท้องฟ้าได้

ต่อมาในราชวงศ์ฮั่น “หานซิ่น” แม่ทัพโด่งดังในประวัติศาสตร์จีน ผู้ช่วยจักรพรรดิหลิวปังก่อตั้งราชวงศ์ฮั่นนั้น เคยใช้ว่าวกระดาษกลางท้องฟ้าในการตรวจวัดเพื่อคิดคำนวณช่องทางที่เหมาะสมในการบุกโจมตีเข้าเมือง ว่าวในสมัยนั้นจึงเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ประโยชน์ด้านการศึกของทหาร พอถึงราชวงศ์ถัง ตัวว่าวค่อยๆ กลายเป็นของเล่นของพระบรมวงศานุวงศ์และผู้มีตระกูลสูงศักดิ์ กระทั่งถึงราชวงศ์ซ่ง การเล่นว่าวเริ่ม แพร่หลายสู่ชาวบ้านทั่วไป

ในประวัติศาสตร์อันยาวนานของจีน หนังสือเรื่อง “ซวนเหอเฟิงเจิงผู่” ในราชวงศ์ซ่งเป็นนิพนธ์เกี่ยวกับศิลปะว่าวเก่าแก่ที่สุด เล่ากันมาว่า เฉาเสวี่ยฉิน นักประพันธ์ยอดเยี่ยมราชวงศ์ชิง ผู้เขียนนวนิยาย “ความฝันในหอแดง” เคยแต่งหนังสือที่บันทึกรวบรวมผลการศึกษาว่าวทั้งภาคใต้และภาคเหนือของจีนอย่างเป็นระบบ ที่น่าเสียดายมากคือ หนังสือเล่มนี้สูญหายไปพร้อมกับกาลเวลาแล้ว

ตำนานการสร้างกับการเล่นว่าวของคนปักกิ่งในอดีต ส่วนใหญ่เป็นเรื่องเล่าปากต่อปากในหมู่ชาวบ้านทั่วไป ข้อมูลที่เป็นลายลักษณ์อักษรนั้นมีค่อนข้างน้อยในปัจจุบัน โชคดีที่นายกวน เป่าเสียง นักอนุรักษ์ศิลปะว่าวพื้นเมืองปักกิ่งที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นผู้เรียบเรียงเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับว่าวที่มีชื่อว่า “เป่ยหยวนเฟิงฉิงลู่” ไว้ให้คนรุ่นหลังเปิดอ่านทบทวน และทำความเข้าใจกับประเพณีการเล่นว่าวที่มีเอกลักษณ์พื้นเมืองปักกิ่ง

ตัวอักษรที่มีชีวิตชีวาในหนังสือเล่มนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความนิยมเล่นว่าวเป็นชีวิตจิตใจของชาวปักกิ่งในอดีต บอกเล่าทักษะการสร้างว่าวอันยอดเยี่ยมของช่างผู้เลื่องลือหลายคน การใฝ่หาความสนุกสนานในชีวิตของชาวบ้าน ซึ่งล้วนสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตในอดีต

(ขอบคุณข่าวจาก http://thai.cri.cn