เรื่องราวขจัดความยากจนของเขตปกครองตนเองชนเผ่าอุยกูร์ซินเจียง

“เมื่อก่อนพอถึงฤดูหนาว ในที่ไร่ไม่มีงานอะไรต้องทำ ดิฉันได้แต่อยู่บ้านเฉย ๆ   ตั้งแต่ฤดูหนาวปีนี้ ดิฉันได้ไปทำงานในโรงงานที่อยู่ใกล้บ้าน ไม่เพียงแต่ทำเงินได้เท่านั้น หากยังดูแลครอบครัวได้อีกด้วย ช่างดีจริง ๆ”

นางหม่าเร่อกู่ลี่ อาพีจือกล่าวเช่นนี้ ขณะกำลังเย็บถุงพลาสติกสานจัมโบ้ในโรงงานผลิตที่เขตนิคมอุตสาหกรรมเบาอำเภอซินเหอ จังหวัดอาเค่อซู เขตปกครองตนเองชนเผ่าอุยกูร์ซินเจียง

หม่าเร่อกู่ลี่ เคยขึ้นทะเบียนผู้ยากจนของหมู่บ้านอิงอาหว่าถี ตำบลถ่าสืออ้ายเร่อเค่อ อำเภอซินเหอ ในช่วงหนึ่งเดือนที่ผ่านมา แต่ละวันเธอส่งลูกไปโรงเรียนตอนเช้าตรู่ แล้วค่อยไปทำงานที่โรงงาน ครอบครัวมีรายได้เพิ่มขึ้นกว่าเดิมไม่น้อย

เขตปกครองตนเองอุยกูร์ซินเจียงตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีน อยู่ในตำแหน่งที่เป็นศูนย์กลางของทวีปเอเชีย-ยุโรป มีเนื้อที่กว่า 1.66 ล้านตารางกิโลเมตร เป็นเขตปกครองระดับมณฑลที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ที่สุดของจีน ซินเจียงมีประชากรกว่า 16.9 ล้านคน ในจำนวนนี้ เป็นชนเผ่าส่วนน้อยมากกว่า 10 ล้านคน ชาวอุยกูร์เป็นชนเผ่าหลักของซินเจียงด้วยจำนวนประชากรกว่า 7.9 ล้านคน ชนเผ่าส่วนน้อยในซินเจียงส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม   ซินเจียงนับเป็นพื้นที่หลักที่ชาวมุสลิมอยู่กันอย่างหนาแน่นของจีน ในเขตซินเจียงมี 2 ภาษาที่ใช้อย่างแพร่หลาย ได้แก่ ภาษาจีนกลางและภาษาอุยกูร์

นับตั้งแต่การประชุมสมัชชาใหญ่ผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์จีนทั่วประเทศครั้งที่ 18 เป็นต้นมา คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่มีนายสี จิ้นผิง เลขาธิการใหญ่พรรคฯเป็นศูนย์กลาง ได้ให้ความสำคัญอย่างสูงต่อภารกิจขจัดความยากจนในซินเจียง ขับเคลื่อนซินเจียงโดยเฉพาะเขต “หนานเจียง” หรือพื้นที่ภาคใต้ของซินเจียงให้ได้รับผลสำเร็จอย่างเด่นชัดในด้านต่าง ๆ เช่น การบรรเทาความยากจนด้วยการพัฒนาอุตสาหกรรม การขจัดความยากจนผ่านการย้ายถิ่นฐาน การศึกษาและการพัฒนาระบบนิเวศ การสร้างสรรค์สิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน โครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเมือง โครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเขตชนบท การสร้างหลักประกันด้านความปลอดภัยของน้ำบริโภค ตลอดจนการแก้ไขปัญหาความยากจนในเขตชายแดนห่างไกล

สนับสนุนธุรกิจด้วยนโยบายพิเศษ

ระหว่างปี 2014-2019 การคลังส่วนกลางของจีนได้สนับสนุนเงินทุนแก่เขตซินเจียงรวมกว่า 2 ล้านล้านหยวนส่วนใหญ่เน้นใช้ไปในพื้นที่ภาคใต้ของซินเจียง วันที่ 14 พฤศจิกายน ปี 2020 รัฐบาลประชาชนเขตปกครองตนเองชนเผ่าอุยกูร์ซินเจียงออกคำประกาศว่า ทั่วทั้งเขตซินเจียงซึ่งรวมถึงพื้นที่ภาคใต้ของซินเจียงด้วยนั้น ได้หลุดพ้นจากความยากจนทั้งหมดแล้ว จำนวนคนที่หลุดพ้นความยากไร้รวม 3,089,000 คน จำนวนหมู่บ้านที่หลุดพ้นความยากจนรวม 3,666 หมู่บ้าน จำนวนอำเภอที่ได้รับการลบชื่อออกจากบัญชีรายชื่ออำเภอยากจนรวม 32 อำเภอ

ซินเจียงในฐานะพื้นที่สำคัญที่สุดของแถบเศรษฐกิจเส้นทางสายไหม มีความได้เปรียบด้านทำเลที่ตั้ง และมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ จึงมีพื้นฐานที่ดีแห่งการพัฒนา ส่วนกลางจีนพิจารณาจากสภาพที่เป็นจริงของซินเจียง ประกาศใช้นโยบายพิเศษเพื่อสนับสนุนธุรกิจ ถือการพัฒนาธุรกิจและเพิ่มการจ้างงานเป็น 1 ในภารกิจสำคัญในการขจัดความยากจน ทั่วทั้งเขตซินเจียงได้เพิ่มการจ้างงานในเมืองเฉลี่ยต่อปี 450,000 คนครั้ง ช่วยแรงงานที่ล้นเหลือในชนบทไปหางานทำในต่างถิ่นเฉลี่ยต่อปี 2.7 ล้านคนครั้ง

–ดำเนินนโยบายช่วยเหลือซินเจียงพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม โดยพิจารณาจากความได้เปรียบกว่าที่มีเอกลักษณ์ของซินเจียง เช่น ฝ้ายซินเจียงมีปริมาณผลิตมากและคุณภาพดี ได้จัดสรรเงินทุนพิเศษสำหรับพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม แต่ละปี การคลังส่วนกลางจีนจัดสรรเงิน 2,000 ล้านหยวน อีกทั้งยังให้สิทธิพิเศษในหลายด้าน เช่น การคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม การอุดหนุนด้านการประกันสังคมและการอบรม การอุดหนุนค่าขนส่งสินค้าและค่าไฟ เป็นต้น

–ทุ่มเทพัฒนาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวพร้อมเพิ่มการจ้างงาน ระหว่างปี 2014-2019 ซินเจียงต้อนรับนักท่องเที่ยวทั้งชาวจีนและชาวต่างประเทศเพิ่มจากจำนวน 49 ล้านคนครั้งมาเป็น 213 ล้านคนครั้ง รายได้การท่องเที่ยวเพิ่มจาก 65,000 ล้านหยวน มาเป็น 363,300 ล้านหยวน

–เสริมสร้างการขจัดความยากจนแบบตรงจุดด้านการเงินถึงปลายปี 2019 ยอดเงินกู้คงเหลือของโครงการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบตรงจุดด้านการเงินของซินเจียงมีถึง 112,900 ล้านหยวน ในขณะเดียวกัน ยังได้โน้มน้าวให้องค์กรการเงินเพิ่มปล่อยกู้แก่โครงการที่เกี่ยวข้องกับเกษตรกรรม ถึงสิ้นปี 2019 ยอดเงินกู้คงเหลือของโครงการที่เกี่ยวข้องกับเกษตรกรรมของซินเจียงมีถึง 755,400 ล้านหยวน

เสริมสร้างการสร้างสรรค์สิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน

ซินเจียงมีพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาล แต่มีประชากรน้อยซึ่งอาศัยอยู่อย่างกระจัดกระจาย  การก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐานจึงมีความสำคัญยิ่งต่อการขจัดความยากจน ส่วนกลางของจีนให้การสนับสนุนแก่ซินเจียงอย่างมากในด้านการสร้างสรรค์สิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน เช่น การคมนาคมขนส่ง การชลประทานและโครงข่ายไฟฟ้า เป็นต้น ได้ประสบผลสำเร็จอย่างเห็นได้ชัด

–สนับสนุนซินเจียงพัฒนาระบบคมนาคม “ถ้าอยากรวย การสร้างถนนต้องมาก่อน” ถึงปลายปี 2019 เส้นทางรถไฟในเขตซินเจียงมีระยะทางรวม 6,900 กิโลเมตร ได้บรรลุการเชื่อมโยง 14 เมืองและจังหวัดในทั่วทั้งเขตซินเจียงด้วยทางรถไฟ เมืองระดับจังหวัดในเขตซินเจียงทั้งหมดต่างได้เข้าสู่ “ยุคแห่งทางด่วน” พร้อมไปกับการเสร็จสิ้นการก่อสร้างและเปิดใช้สนามบินใหม่ 3 แห่ง ซึ่งรวมถึงสนามบินซาเชอด้วย จำนวนสนามบินพลเรือนในเขตซินเจียงได้เพิ่มจาก 16 แห่งในปี 2014 มาเป็น 21 แห่งในปัจจุบัน ก่อรูปขึ้นเป็นระบบโครงข่ายสนามบินที่มีความสมบูรณ์แบบทางสมรรถภาพและมีความเหมาะสมทางโครงสร้างในขั้นต้น

–สนับสนุนซินเจียงพัฒนาระบบชลประทาน จัดสรรเงินลงทุนโครงการชลประทานจากส่วนกลางรวม 77,300 ล้านหยวน ซินเจียงมี 16 โครงการได้รับการจัดเข้าอยู่ใน 172 โครงการชลประทานส่งน้ำและประหยัดน้ำที่สำคัญระดับชาติ ปัจจุบันทั้ง 16 โครงการได้เริ่มดำเนินการก่อสร้างแล้วทั้งหมด มากเป็นอันดับแรกในทั่วประเทศ  อ่างเก็บน้ำเชิงควบคุมในเขตเทือกเขาก็ได้เริ่มการก่อสร้างแล้วเช่นกัน เช่น ศูนย์ชลประทานช่องแคบต้าสือเสียและศูนย์ชลประทานคาสืออี้หรง เป็นต้น หลังจากศูนย์ชลประทานอาเอ๋อถ่าสือได้สร้างเสร็จเรียบร้อย ได้แก้ไขปัญหาภัยน้ำท่วมจากแม่น้ำเอี้ยเอ๋อเชียง ชาวบ้านตามริมฝั่งแม่น้ำ  2.4 ล้านคนได้รับประโยชน์

–เร่งการปรับปรุงและสร้างสรรค์โครงข่ายจ่ายกระแสไฟฟ้าในซินเจียง นับตั้งแต่ปี 2014 ได้จัดสรรเงินทุนโดยเฉพาะรวม 640 ล้านหยวน สนับสนุนการปรับปรุงและยกระดับโครงข่ายจ่ายกระแสไฟฟ้าในเขตชนบทอย่างเต็มที่ โดยได้วางแผนลงทุน 23,000 ล้านหยวนจากงบส่วนกลางสำหรับโครงการยกระดับโครงข่ายจ่ายไฟในชนบท สนับสนุนภาคใต้ซินเจียงดำเนิน “โครงการเปลี่ยนถ่านหินเป็นไฟฟ้า” ซึ่งได้ดำเนินการเรียบร้อยแล้ว 338,000 ครัวเรือน ได้พัฒนาโครงการพลังงานหมุนเวียนอย่างเป็นระบบและถูกหลักวิทยาศาสตร์ ถึงสิ้นปี 2019 กำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งด้วยพลังงานหมุนเวียนของซินเจียงมีทั้งหมด 375,300ล้านกิโลวัตต์ ครองสัดส่วนร้อยละ 38.7 ของกำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งทั้งหมดของซินเจียง  

ชีวิตความเป็นอยู่ของทุกเผ่าชนปรับปรุงดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

ช่วงปีหลัง ๆ มานี้ ส่วนกลางจีนถือการบริการสาธารณะแบบเสมอภาคเป็นมาตรฐาน เพิ่มการสนับสนุนด้านนโยบายและเงินทุนอย่างต่อเนื่อง ขับเคลื่อนการพัฒนาภารกิจทางสังคมอย่างแข็งขัน ประชาชนชาวซินเจียงมีความรู้สึกที่ได้ประโยชน์ มีความสุขและมีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้นอย่างต่อเนื่อง

–สนับสนุนซินเจียงพัฒนาภารกิจการศึกษา ปี 2019 งบประมาณสาธารณะทั่วไปด้านการศึกษาของซินเจียงมี86,290 ล้านหยวน เพิ่มขึ้นร้อยละ 50.37 เมื่อเทียบกับปี 2014 เงื่อนไขด้านการเรียนการสอนของโรงเรียนประเภทต่าง ๆ ทุกระดับล้วนได้รับการปรับปรุงดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ได้ดำเนิน “โครงการตำแหน่งงานพิเศษส่วนกลาง” และ“โครงการตำแหน่งงานพิเศษเขตซินเจียง”  พร้อมไปกับการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ เช่น “เจ้าหน้าที่ของรัฐสนับสนุนการศึกษา” “นักศึกษาสนับสนุนการศึกษาด้วยการฝึกปฏิบัติงาน” “ครูบาอาจารย์นับหมื่นคนสนับสนุนการศึกษาซินเจียง” “โครงการครูบาอาจารย์เกษียณอายุราชการสนับสนุนการศึกษา” เป็นต้น นับตั้งแต่ปี 2014 ได้จัดสรรครูอาจารย์แก่ซินเจียง 56,000 คน ปี 2019 อัตราส่วนของเด็กที่เข้าโรงเรียนอนุบาลก่อนวัยเรียน 3 ปีสูงถึงร้อยละ 97.51 อัตราส่วนของเด็กวัยประถมที่เข้าเรียนหนังสือในโรงเรียนสูงถึงร้อยละ 99.97  อัตราส่วนของเด็กวัยมัธยมต้นที่เข้าเรียนหนังสือในโรงเรียนสูงถึงร้อยละ 99.78 อัตราส่วนของเยาวชนวัยมัธยมปลายที่เข้าเรียนหนังสือในโรงเรียนสูงถึงร้อยละ 98.82 ส่วนอัตราส่วนของเยาวชนที่เข้าเรียนต่อในสถาบันอุดมศึกษาก็มีถึงร้อยละ 46.79

–เสริมสร้างการสร้างสรรค์โครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเมือง และโครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเขตชนบท ระหว่างปี 2014-2019 ได้ก่อสร้างห้องชุดตามโครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเขตชนบทรวม 1.69 ล้านยูนิต และห้องชุดตามโครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ด้อยโอกาสในเมืองรวม 1.56 ล้านยูนิต ประชาชนกว่า 10 ล้านคนได้ย้ายเข้าอาศัยในบ้านใหม่ด้วยความปิติยินดี ได้เร่งยกระดับโครงการน้ำบริโภคที่มีความปลอดภัยในเขตชนบท แก้ไขปัญหาความปลอดภัยด้านน้ำบริโภคของเกษตรกรและชาวปศุสัตว์จำนวน 4.62 ล้านคนอย่างเหมาะสม

–เสริมสร้างการบริการด้านการรักษาพยาบาล สุขภาพและสาธารณสุข เสริมสร้างระบบหลักประกันด้านการรักษาพยาบาลขั้นพื้นฐานที่ครอบคลุมทั้งเมืองและชนบท การปฏิรูประบบการรักษาพยาบาลและสาธารณสุขได้รับผลสำเร็จอีกระดับ ห้องปฐมพยาบาลประจำหมู่บ้านและสถานีอนามัยในตำบลเข้าเกณฑ์มาตรฐานถึงร้อยละ 100 ค่าบริการสาธารณสุขขั้นพื้นฐานเฉลี่ยต่อหัวได้เพิ่มจาก 35 หยวนในปี 2014 มาเป็น 69 หยวนในปี 2019 ระบบยารักษาโรคพื้นฐานแห่งชาติเข้าถึงทั่วทั้งเขตซินเจียง รวมถึงได้บรรลุการหลอมรวมกันของระบบประกันการรักษาพยาบาลขั้นพื้นฐานในเมืองและชนบท และสามารถชำระค่ารักษาพยาบาลผ่านระบบเชื่อมโยงกันทั่วประเทศภายหลังได้รับการรักษาพยาบาลข้ามมณฑล

–ดำเนินการปฏิรูประบบการใช้ไฟฟ้าและก๊าซธรรมชาติทั้งในเมืองและชนบท นับตั้งแต่ปี 2018 ซินเจียงได้กำหนดค่าไฟประเภทบ้านอยู่อาศัยอย่างเป็นเอกภาพในราคา 0.39 หยวน/หน่วย และค่าก๊าซธรรมชาติตามสถานีบริการในราคา 1.04 หยวน/ลูกบาศก์เมตร ได้เสร็จสิ้นการก่อสร้างและเปิดใช้โครงการก๊าซธรรมชาติที่เอื้อประโยชน์แก่ประชาชนในภาคใต้ซินเจียงที่ล้อมรอบแอ่งทาริม ซึ่งมีระยะทางรวมถึง 2,485 กิโลเมตร โดยให้บริการก๊าซธรรมชาติเฉลี่ยต่อวันกว่า 2 ล้านลูกบาศก์เมตร สามารถแก้ไขปัญหาการใช้ก๊าซธรรมชาติของประชาชนหลายหมื่นคนในภาคใต้ซินเจียงด้วยความสำเร็จ

การยกระดับการสนับสนุนซินเจียงเชิงจับคู่อย่างต่อเนื่อง

ส่วนกลางจีนถือการสนับสนุนซินเจียงเชิงจับคู่เป็นนโยบายสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของเขตซินเจียง ระหว่างปี 2014-2019 19 มณฑลที่ให้การสนับสนุนซินเจียงได้ยกระดับการช่วยเหลือเชิงจับคู่อย่างทั่วด้าน ได้ลงทุนในซินเจียงรวม 96,400 ล้านหยวน ดำเนินโครงการช่วยเหลือซินเจียงกว่า 10,000 โครงการ

ส่วนกลางจีนได้ลงลึกผลักดันการสนับสนุนซินเจียงในด้านต่าง ๆ เช่น เจ้าหน้าที่รัฐ บุคลากร อุตสาหกรรม การศึกษา วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี การรักษาพยาบาลและวัฒนธรรมเป็นต้น ยกระดับประสิทธิผลโดยรวมของการสนับสนุนซินเจียงเชิงจับคู่อย่างต่อเนื่อง นับตั้งแต่ปี 2014 ได้คัดเลือกและจัดส่งเจ้าหน้าที่รัฐสาขาต่าง ๆ ไปทำงานที่ซินเจียงรวม 8,965 คน และช่วยซินเจียงนำเข้าบุคคลากรประเภทต่าง ๆ ด้วยนโยบายจูงใจราว 50,000 คนครั้ง

ส่วนกลางจีนเสริมสร้างการสนับสนุนซินเจียงทางด้านอุตสาหกรรม วิสาหกิจจากมณฑลหรือมหานครที่ให้การสนับสนุนซินเจียงเชิงจับคู่ได้ลงทุนในซินเจียงแล้วรวม 1.684 ล้านล้านหยวน ส่วนเงินลงทุนในซินเจียงจากรัฐวิสาหกิจส่วนกลางมีมากกว่า 0.7 ล้านล้านหยวน  ยอดเงินตามสัญญาของโครงการที่รับเหมาโดยรัฐวิสาหกิจส่วนกลางซึ่งเสร็จสิ้นธุรกรรมแล้วมีมากกว่า 0.2 ล้านล้านหยวน สามารถสร้างงานให้แก่แรงงานท้องถิ่นกว่า 300,000 คน

แปลเรียบเรียงโดยภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน–CMG