สร้างเมืองหลวงแบบไหนและควรสร้างอย่างไร: ‘สี จิ้นผิง’ กับการพัฒนากรุงปักกิ่ง (1)
“การสร้างสรรค์และบริหารจัดการเมืองหลวงให้ดีนั้น เป็นส่วนสำคัญของความทันสมัยทางด้านระบบและขีดความสามารถในการบริหารจัดการประเทศ”
นับตั้งแต่การประชุมผู้แทนระดับชาติทั่วประเทศของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ครั้งที่ 18 เป็นต้นมา นายสี จิ้นผิง เลขาธิการใหญ่คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์ และประธานาธิบดีจีน คอยเอาใจใส่เกี่ยวกับการสร้างสรรค์และพัฒนาเมืองหลวงมาโดยตลอด เขาเคยลงพื้นที่ตรวจงานในกรุงปักกิ่งหลายครั้ง ได้วางแผนการพัฒนาเมืองหลวงด้วยการกำหนดยุทธศาสตร์ครั้งใหม่ การพัฒนาเมืองของปักกิ่งได้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างลึกซึ้ง การพัฒนาอย่างสอดประสานของกรุงปักกิ่ง-นครเทียนสิน-มณฑลเหอเป่ยได้ประสบผลสำเร็จอย่างเด่นชัด
“สร้างเมืองหลวงแบบไหนและควรสร้างอย่างไร”
เดือนกุมภาพันธ์ 2014 จุดแรกในการลงพื้นที่ตรวจงานในกรุงปักกิ่งของนายสี จิ้นผิง คือ หอนิทรรศการการวางแผนปักกิ่งซึ่งตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกของย่านเฉียนเหมิน สาระสำคัญของการตรวจงานในครั้งนี้ คือ การลงลึกดำเนินการปฏิรูปอย่างครอบคลุม ขับเคลื่อนการพัฒนาเมืองหลวงให้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะการแก้ไขปัญหาด้านการพัฒนาของเมืองที่มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ
จ้าว ลี่ อดีตรองผู้อำนวยการบริหาร หอนิทรรศการการวางแผนปักกิ่งยังคงจำเหตุการณ์ขณะนั้นได้ชัดเจน “ท่านเลขาธิการใหญ่ได้รับฟังอย่างละเอียดเกี่ยวกับสภาพในด้านต่าง ๆ ของปักกิ่ง เช่น สิ่งแวดล้อมทางภูมิศาสตร์ การวางผังเมือง การกำหนดบทบาทและเอกลักษณ์ เป็นต้น ท่านสอบถามอย่างละเอียดครบถ้วน ท่านมีความสนใจอย่างมากเกี่ยวกับปัญหาที่ดำรงอยู่ในการพัฒนาเมืองหลวง เช่น การมีประชากรมากเกินไป ความแออัดของการจราจร ราคาที่อยู่อาศัยที่ถีบตัวสูงขึ้น และสภาพแวดล้อมทางนิเวศวิทยาที่น่าเป็นห่วง” และอื่น ๆ
ปธน.สี จิ้นผิงเคยให้คำแนะแนวที่สำคัญหลายประการเกี่ยวกับประเด็นสำคัญ “สร้างเมืองหลวงแบบไหนและควรสร้างอย่างไร”
– เดือนกุมภาพันธ์ 2014 นายสี จิ้นผิงเป็นประธานการประชุมสัมมนาที่กรุงปักกิ่ง เขาได้เสนอยุทธศาสตร์สำคัญระดับชาติเกี่ยวกับการพัฒนากรุงปักกิ่ง-นครเทียนสิน-มณฑลเหอเป่ยอย่างสอดประสานกัน โดยกล่าวชี้ว่าการแก้ไขปัญหาด้านการพัฒนาของปักกิ่งนั้นจำเป็นต้องพิจารณาจากการรวมปักกิ่งเข้ามาอยู่ในพื้นที่ทางยุทธศาสตร์ของเขตเศรษฐกิจปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ย และบริเวณรอบ ๆ อ่าวปั๋วไห่ เพื่อทำให้ “หลอดเลือดแดงใหญ่” แห่งการพัฒนาไหลเวียนได้คล่องตัว สามารถแสดงให้เห็นถึงความได้เปรียบของปักกิ่งอย่างทรงพลังยิ่งขึ้น และสามารถกระตุ้นทรัพยากรสำคัญของปักกิ่งอย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น
– เดือนกุมภาพันธ์ 2017 ระหว่างตรวจงานในกรุงปักกิ่ง นายสี จิ้นผิง กล่าวเน้นย้ำว่า การโอนย้ายภารกิจที่ไม่ใช่หน้าที่ของเมืองหลวงนั้น คือ “จมูกวัว” (กุญแจสำคัญ) ของการวางผังเมืองและการพัฒนาปักกิ่ง
– ต้นปี 2019 นายสี จิ้นผิงได้เดินทางลงพื้นที่ตรวจงานในเขตใหม่สงอัน มณฑลเหอเป่ย นครเทียนจิน และกรุงปักกิ่ง เพื่อรับทราบเกี่ยวกับการพัฒนาร่วมกันของปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ย เขาเรียกร้องให้ “ขับเคลื่อน ‘การปรับโครงสร้างเมืองเก่า’ ในเขตใจกลางเมืองปักกิ่ง และปรับปรุงโครงสร้างเชิงพื้นที่และโครงสร้างทางเศรษฐกิจของปักกิ่งให้เหมาะสม” “ผลักดันการวางแผนและการสร้างสรรค์ศูนย์กลางย่อยของกรุงปักกิ่งอย่างมีคุณภาพสูง” เป็นต้น
ภายใต้การวางแผน จัดวาง และขับเคลื่อนด้วยตนเองของนายสี จิ้นผิง ปักกิ่งได้เข้าสู่ขั้นตอนใหม่แห่งการพัฒนาด้วยการปรับเปลี่ยนครั้งใหญ่ การยกระดับสูงขึ้นครั้งใหญ่ และการร่วมมือกับพื้นที่อื่นครั้งใหญ่ ปักกิ่งถือการโอนย้ายภารกิจที่ไม่ใช่หน้าที่ของเมืองหลวงเป็นกุญแจสำคัญในการแก้ไขปัญหา “โรคเมืองใหญ่” ขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างสอดประสานกันของปักกิ่ง-เทียนสิน-หอเป่ย ซึ่งได้กลายเป็นทิศทางที่กำหนดไว้อย่างชัดเจนและเป็นภารกิจสำคัญในการพัฒนาเมืองหลวง
เพื่อปฏิบัติตามคำแนะนำที่สำคัญของนายสี จิ้นผิง ปักกิ่งผลักดันการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงและการยกระดับสมรรถภาพเมืองโดยรวมด้วยการลดการพัฒนาในแง่ปริมาณ เช่น การประกาศบัญชีรายการต้องห้ามหรือจำกัดสำหรับอุตสาหกรรมการผลิตที่เปิดใหม่เป็นรายแรกของทั้งประเทศ โดยมีเป้าหมายเพื่อบำบัดรักษา “โรคเมืองใหญ่”
นับตั้งแต่ปี 2014 ปักกิ่งได้ปิดวิสาหกิจการผลิตทั่วไปและก่อมลพิษรวมแล้วประมาณ 3,000 แห่ง ได้โอนย้ายหรือยกระดับตลาดค้าส่งและศูนย์โลจิสติกส์ระดับภูมิภาคเกือบ 1,000 แห่ง ตลอดจนได้เร่งอุดช่องโหว่ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับบริการประชาชน และอื่น ๆ
การจัดวางโครงสร้างเชิงพื้นที่และโครงสร้างทางเศรษฐกิจของปักกิ่งได้รับการปรับปรุงและยกระดับสูงขึ้น คุณภาพอากาศดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง สภาพแวดล้อมด้านการดำรงชีวิตของชาวเมืองสวยงามยิ่งขึ้น ในเวลาเดียวกัน ปักกิ่งได้อัดฉีดแรงขับเคลื่อนการพัฒนาร่วมกันของปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ยสู่ระดับที่สูงยิ่งขึ้น เช่น การเร่งสร้างความเป็นองค์รวมด้านการคมนาคมขนส่ง การยกระดับและโอนย้ายอุตสาหกรรมการผลิต การผลักดันความร่วมมือด้านนวัตกรรมอย่างจริงจัง เป็นต้น
นายสี จิ้นผิง กล่าวชี้ว่า “การสร้างสรรค์ศูนย์กลางย่อยเป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างสอดประสานของปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ย และการโอนย้ายภารกิจที่ไม่ใช่หน้าที่ของเมืองหลวงของปักกิ่ง” ระหว่างการตรวจงานที่กรุงปักกิ่งกุมภาพันธ์ปี 2017 นายสี จิ้นผิงได้เดินทางไปที่สวนป่าริมคลองขุดต้ายุ่นเหอ เพื่อชมสภาพรวมการสร้างสรรค์ศูนย์กลางย่อยของปักกิ่ง
ทุกวันนี้ตามพื้นที่ริมคลองต้ายุ่นเหอได้เปิดฉากการก่อสร้างศูนย์กลางย่อยของปักกิ่งอย่างค่อยเป็นค่อยไปแล้ว พื้นที่บ้านกระท่อมในอดีตได้ถูกรังสรรค์กลายเป็นย่านธุรกิจริมคลอง เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2021 คณะรัฐมนตรีจีนได้ออก “ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับการสนับสนุนการพัฒนาศูนย์กลางย่อยของปักกิ่งอย่างมีคุณภาพสูง” ซึ่งมีผลทำให้ที่นี่เปี่ยมไปด้วยชีวิตชีวาและความกระตือรือร้นในการทำงานและก่อตั้งธุรกิจ
ในขั้นตอนต่อไปปักกิ่งจะดำเนินการตาม “โครงร่างการวางแผนการพัฒนาอย่างสอดประสานระหว่างปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ย” ต่อไป เสริมสร้างความร่วมมือกับนครเทียนสินและมณฑลเหอเป่ย ถือการโอนย้ายภารกิจที่ไม่ใช่หน้าที่ของเมืองหลวงของปักกิ่งเป็นจุดเริ่มต้น ถือการขยายพื้นที่การพัฒนาเป็นเสาค้ำ ถือการสร้างความเป็นองค์รวมเป็นวิธีการ และสร้างเขตมหานครของเมืองหลวงที่ทันสมัย ตลอดจนผลักดันให้เกิดกลุ่มเมืองปักกิ่ง-เทียนสิน-เหอเป่ยระดับโลก
แปลเรียบเรียงโดย ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน(CMG)
