ปี 1997 การบรรเทาความยากจนในชนบทและการสร้างสังคมพอกินพอใช้ในมณฑลฝูเจี้ยน เข้าสู่ช่วงที่ยากลำบากที่สุด “โครงการสร้างความสุข” ถูกกำหนดให้เป็น 1 ใน 3 ภาระกิจสำคัญเชิงประวัติศาสตร์ของงานชนบทในปีนั้น
ในเวลานั้นประชากรที่ยากจนสุดขีดในฝูเจี้ยนลดลงเหลือน้อยกว่า 1% ของประชากรทั้งหมด แต่บางหมู่บ้านในพื้นที่ภูเขายังคงห่างไกลจากการเข้าสู่สังคมพอกินพอใช้ค่อนข้างมาก ซึ่งกลายเป็นจุดอ่อนที่ส่งผลต่อการยกระดับภาพรวมของสังคมพอกินพอใช้
นายสี จิ้นผิง ซึ่งขณะนั้นเป็นรองเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำมณฑลฝูเจี้ยน ให้สัมภาษณ์พิเศษกับผู้สื่อข่าวจากหนังสือพิมพ์ “ฝูเจี้ยนเดลี่ ” เมื่อเดือนเมษายน 1997 ว่า “ปีนี้ทั้งมณฑลเราต้องเข้าสู่สังคมพอกินพอใช้ กุญแจสำคัญอยู่ที่เราสามารถจัดการกับจุดอ่อนได้ดีหรือไม่”
เดือนพฤษภาคมปีเดียวกัน รายงานการสำรวจฉบับหนึ่งจากสภาปรึกษาการเมืองประจำมณฑลฝูเจี้ยน ถูกวางไว้บนโต๊ะทำงานของสี จิ้นผิง ในรายงานระบุว่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามณฑลฝูเจี้ยนประสบผลสำเร็จที่เด่นชัดในการบรรเทาความยากจนและสร้างสังคมพอกินพอใช้ แต่ถ้ามองจากพื้นที่ชนกลุ่มน้อย “การขจัดความยากจนสุดขีด เข้าสู่สังคมพอกินพอใช้ขั้นพื้นฐาน” ยังต้องเดินทางด้วยความยากลำบากอีกระยะหนึ่ง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ยังมีชนกลุ่มน้อยจำนวนหนึ่งคือชนเผ่าเซอทางภาคตะวันออกของฝูเจี้ยน คนเหล่านั้นยังคงอาศัยอยู่ในกระท่อมที่สร้างด้วยดินและหลังคามุงจาก การผลิตและการดำรงชีวิตสำหรับพวกเขาเป็นเรื่องยากมาก
รายงานได้บรรยายสภาพครอบครัวหนึ่งว่า “แบ่งกระท่อมเป็นห้องด้านในกับห้องด้านนอกด้วยแผ่นไม้ไผ่ ห้องด้านนอกมีเตาและหม้อทำอาหาร โต๊ะสี่เหลี่ยมหนึ่งตัว และเก้าอี้ไม้ไม่กี่ตัว พอมีแสงสว่างที่หลุดเข้ามาจากข้างนอกได้บ้าง ส่วนห้องด้านในใช้เป็นห้องนอน มืดทึบ —— ”
สี จิ้นผิง อ่านแล้วรู้สึกนั่งไม่ติด
วันที่ 27 พฤษภาคม เขาได้เขียนคำชี้แนะลงในรายงานฉบับดังกล่าวเพื่อสั่งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งปฏิบัติตามมาตรการบรรเทาความยากจนในพื้นที่ชนกลุ่มน้อยอาศัยอยู่หนาแน่น วันที่ 4 มิถุนายน สี จิ้นผิง นำทีมลงพื้นที่ไปยังสามเขต อันได้แก่ เสียผู่ , ฝูอัน และหนิงเต๋อ เพื่อดำเนินการสำรวจ โดยมุ่งเน้นไปที่การทำความเข้าใจสถานการณ์และปัญหาใหม่ในการบรรเทาความยากจนผ่านการพัฒนาและสร้างสังคมพอกินพอใช้ในชนบททางภาคตะวันออกของมณฑลฝูเจี้ยน โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือปัญหาที่ชนกลุ่มน้อยจำนวนหนึ่งยังคงอาศัยอยู่ในบ้านดินมุงจาก
ระหว่างการสำรวจ 3 วัน สี จิ้นผิงและคณะได้เห็นกับตาในสภาพการทำงานและสภาพความเป็นอยู่ของชนเผ่าเซอที่ยังคงต้องอาศัยในบ้านดินมุงจาก รวมถึงชาวเรือที่ยังคงต้องอาศัยเรือเป็นบ้านอยู่ตามริมแม่น้ำและชายฝั่งทะเล
สี จิ้นผิง กล่าวกับหลิว ชินรุ่ย ผู้อำนวยการสำนักงานเกษตรของคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำมณฑลฝูเจี้ยนในขณะนั้นและคนอื่นๆ ที่ร่วมการสำรวจในครั้งนี้ว่า “เป็นเวลาเกือบ 50 ปีแล้วนับตั้งแต่ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่ประชาชนบางกลุ่มยังคงมีชีวิตที่ยากลำบาก เป็นเรื่องที่ไม่ควรเกิดขึ้นเป็นอย่างยิ่ง ชีวิตที่ยากลำบากของพวกเขาต้องได้รับการแก้ไขให้ดีขึ้น” สี จิ้นผิงสั่งให้หัวหน้าหน่วยงานทุกระดับต้องทำตามสำนวนจีน “ส่งถ่านก่อไฟในช่วงเวลาที่หิมะตก” เพื่อแก้ไขปัญหาการหลุดพ้นจากความยากจนและปัญหาที่อยู่อาศัยของประชาชน ต้องทำให้เกิดการ “ขจัดความยากจนอย่างเป็นรูปธรรมและจริงจัง เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ยากจนจริงๆ”
หลังจากกลับไปเมืองฝูโจวซึ่งเป็นเมืองเอกของมณฑลฝูเจี้ยนแล้ว สี จิ้นผิง ได้ส่ง “รายงานเกี่ยวกับสภาพการบรรเทาความยากจนผ่านการพัฒนาและการสร้างสังคมพอกินพอใช้ในพื้นที่ชนบทภาคตะวันออกมณฑลฝูเจี้ยน” ให้กับคณะกรรมการพรรคฯ และรัฐบาลมณฑล รายงานระบุว่า “ยังมีประชาชน 30,000 กว่าคนในภูมิภาคนี้ที่ต้องย้ายถิ่นฐานผ่าน ‘โครงการสร้างความสุข’ มีบ้านมุงจากที่ประชาชนอาศัย 7,104 คน (รวมถึงชนกลุ่มน้อย 3,555 คน)จาก 2,104 ครัวเรือนต้องดำเนินการปรับปรุงดัดแปลง มีชาวประมง 12,600 คนที่ใช้ชีวิตอยู่บนเรือบ้านจำเป็นต้องย้ายขึ้นฝั่ง การพึ่งพาการใช้ความพยายามของชาวบ้านเพียงลำพังยากที่จะบรรลุผลสำเร็จ”
สี จิ้นผิง มีข้อเสนอในรายงานว่า “ยึดหลักการให้คำชี้นำโดยจำแนกประเภท จากหนักสู่เบาโดยจะแก้ไขปัญหาเร่งด่วนที่สุดในลำดับแรกซึ่งก็คือการปรับปรุงดัดแปลงบ้านมุงจาก แล้วจึงค่อยๆ ดำเนิน ‘โครงการสร้างความสุข’อื่นๆ ในปีหน้า ซึ่งรวมถึงปัญหาการอาศัยเรือเป็นบ้าน”
หลังการพิจารณา คณะกรรมการพรรคฯ และรัฐบาลมณฑลฝูเจี้ยนได้รวม “การปรับปรุงดัดแปลงบ้านมุงจาก” และ “การย้ายชาวประมงที่ใช้ชีวิตอยู่บนเรือบ้านขึ้นฝั่ง” เข้าอยู่ในรายการรับใช้ประชาชนอย่างเป็นรูปธรรมพร้อมรวมอยู่ใน “โครงการสร้างความสุข”
แปลเรียบเรียงโดย ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน(CMG)
ติดตามตอนก่อนหน้าได้ที่
