ความทันสมัยแบบจีนคืออะไร
วันที่ 16 ตุลาคมที่ผ่านมา การประชุมสมัชชาผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์จีนครั้งที่ 20 จัดขึ้นที่กรุงปักกิ่งอย่างยิ่งใหญ่ โดยนายสี จิ้นผิงรายงานต่อที่ประชุมในนามคณะกรรมการกลางพรรคฯ ชุดที่แล้ว โดยระบุว่าตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป ภารกิจสำคัญที่สุดของพรรคคอมมิวนิสต์จีนคือการระดมกำลังและนำพาประชาชนชนเผ่าต่าง ๆ สร้างประเทศให้เข้มแข็งแบบสังคมนิยมที่ทันสมัย และผลักดันการฟื้นฟูความเจริญรุ่งเรืองของประชาชาติจีนอย่างรอบด้านด้วยความทันสมัยแบบจีน
คำถามคือความทันสมัยแบบจีนหมายถึงความทันสมัยแบบไหน แตกต่างจากประเทศทันสมัยอื่น ๆ อย่างไร และเมื่อจีนพัฒนาเป็นประเทศที่ทันสมัยแล้วมีความเกี่ยวข้องกับประเทศไทยอย่างไร
ความทันสมัยในทุกวันนี้มีความหมายหลากหลายมากขึ้นตามสภาพความเป็นจริงของแต่ละประเทศ นายสี จิ้นผิงได้อธิบายถึงลักษณะและแก่นแท้ของความทันสมัยแบบจีน โดยระบุว่าความทันสมัยแบบจีนเป็นความทันสมัยแบบสังคมนิยมภายใต้การนำของพรรคคอมมิวนิสต์จีน มีลักษณะร่วมของความทันสมัยของประเทศต่าง ๆ และก็มีลักษณะพิเศษของจีนเอง
ความทันสมัยแบบนี้ไม่เพียงแต่จะนำมาซึ่งความผาสุกให้กับประชาชนจีนเท่านั้น หากจะนำมาซึ่งผลประโยชน์ให้กับประชาชนประเทศต่างๆ อีกด้วย ซึ่งประโยชน์เหล่านี้หมายถึงประโยชน์ในการใช้ชีวิตของคนประเทศต่างๆ
ประการแรกคือการลดจำนวนประชากรยากจนถือว่าเป็นการสร้างผลประโยชน์กับคนทั่วโลก เป็นที่ทราบกันว่าคนเราอาศัยอยู่บนโลกใบเดียวกัน ประชากรจีนคิดเป็น 1 ใน 5 ของประชากรโลก หากประชากรจีนจำนวน 1,400 ล้านคนเข้าสู่สังคมทันสมัยจะนำข้อดีอะไรมาสู่โลก ย้อนกลับไปเมื่อ 40 ปีที่ผ่านมาถ้าคิดตามมาตรฐานความยากจนสัมบูรณ์ที่ธนาคารโลกกำหนดขึ้นซึ่งอยู่ที่ระดับคนละ 1.9 เหรียญสหรัฐฯ/วัน ประชากรยากจนของจีนลดลงเกือบ 800 ล้านคนมากกว่า 75% ของการลดจำนวนประชากรยากจนทั่วโลก จีนสามารขจัดความยากจนที่ครอบคลุมถึงประชากรมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
ประการที่สองคือช่วยแก้ปัญหาวิกฤตอาหารโลก จีนมีคำพูดดั้งเดิมว่า “อาหารเป็นสิ่งสำคัญที่สุดของประชาชน” ภารกิจมากมาย เรื่องกินถือเป็นเรื่องใหญ่ที่สุด ในฐานะประเทศผู้ผลิตธัญญาหารรายใหญ่ที่สุดของโลก จีนใช้พื้นที่เพาะปลูกไม่ถึง ９% ของโลก ผลิตอาหาร 25% ของโลก และแก้ปัญหาปากท้องของประชากร 20% ของโลก ความได้เปรียบด้านประชากรดังกล่าวย่อมจะสร้างคุณูปการในการแก้ปัญหาโลก
และอีกข้อหนึ่งของความทันสมัยแบบจีนคือ ความร่ำรวยร่วมกัน ถ้าใช้สำนวนที่คนจีนพูดบ่อย ๆ ก็คือเราขาดใครสักคนไม่ได้ โลกทัศน์ของชาวจีนคือใต้หล้าเป็นครอบครัวเดียวกัน ฉะนั้นความทันสมัยแบบจีนที่ผู้คนใช้ชีวิตที่ดีด้วยกันนั้นหมายความว่า จีนจะเปิดกว้างมากขึ้น แบ่งปันโอกาสการตลาดกับโลกมากขึ้น เพิ่มแรงกระตุ้นพัฒนาเศรษฐกิจโลกมากขึ้น พูดง่ายๆ ก็คือจะขายของจีนกับต่างประเทศ ขณะเดียวกันนำเข้าสินค้าต่างประเทศมาขายที่จีน ปรับหมู่บ้านโลกให้เป็นซุปเปอร์มาร์เก็ตโลกที่มีความคึกคัก
ความทันสมัยแบบจีนยังคงนำมาซึ่งผลประโยชน์ด้านระบบนิเวศ รายงานสมัชชาฯ ครั้งที่ 20 ระบุว่าธรรมชาติเป็นเงื่อนไขพื้นฐานที่ผู้คนต้องพึ่งพาเพื่อการดำรงชีวิตและพัฒนาตน สี จิ้นผิงเน้นในรายงานว่าต่อจากนี้ไป จีนจะผลักดันสร้างจีนให้สวยงามมากขึ้น ยืนหยัดอนุรักษ์และควบคุมดูแลภูเขา น้ำ ป่าไม้ ที่นา ทะเลสาบ พื้นหญ้า และทะเลทรายอย่างครบถ้วน แก้ปัญหาการปรับโครงสร้างอุตสาหกรรม มลพิษ การอนุรักษ์ระบบนิเวศ และรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ จากมาตรการเหล่านี้พบว่าการสร้างความทันสมัยแบบจีนจะไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรโลกแต่จะเป็นความทันสมัยที่มนุษย์อยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างปรองดอง และร่วมกันสร้างโลกที่สะอาดสดใสกับประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ผลประโยชน์ข้อนี้ถือว่าเป็นประโยชน์กับคนทั่วโลก
นอกจากนี้ยังมีผลประโยชน์ด้านไฮเทค และการแลกเปลี่ยนบุคลากร ความน่าสนใจอยู่ที่ผลประโยชน์ต่างๆ เหล่านี้ จีนยินดีแบ่งปันกับโลกด้วยความจริงใจอย่างนั้นหรือ คำตอบคือจริง เพราะสิ่งเหล่านี้ล้วนตั้งอยู่บนพื้นฐานที่ผลประโยชน์ที่จีนสร้างให้โลกที่สำคัญกว่า ได้แก่ผลประโยชน์ด้านสันติภาพ แม้ว่าประเทศบางประเทศมองการพัฒนาของจีนเป็นภัยคุกคามของโลก แต่เชื่อว่าผลประโยชน์ที่ประเทศทันสมัยอย่างจีนสร้างขึ้น ซึ่งไม่ได้ใช้วิธีการล่าอาณานิยม การรุกราน และสงคราม เราจะเห็นว่าความทันสมัยของจีนมีความเกี่ยวข้องกับทุกคนบนโลก เพราะเราอยู่บนดาวดวงเดียวกัน
แปลเรียบเรียงโดยภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน (CMG)
