“‘เทคนิคการผลิตชาจีนแบบดั้งเดิมและประเพณีที่เกี่ยวข้อง’ ได้รับการบันทึกอยู่ในรายชื่อตัวแทนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้แห่งมนุษยชาติขององค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ(ยูเนสโก) ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งเสริมวัฒนธรรมชาจีน”
เมื่อเร็วๆนี้ ขณะนายสีจิ้นผิง เลขาธิการใหญ่คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและประธานาธิบดีจีน ให้คำแนะแนวสำคัญเกี่ยวกับภารกิจการอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมได้เน้นย้ำว่า จำเป็นต้องดำเนินการคุ้มครองเชิงระบบต่อมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้เหล่านี้ให้ดีอย่างจริงจัง เพื่อตอบสนองความต้องการทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมที่เพิ่มมากขึ้นของประชาชนให้ดียิ่งขึ้น และเพื่อเสริมสร้างความมั่นใจและความเข้มแข็งในวัฒนธรรมของชาติตนให้ดียิ่งขึ้น
ชามีต้นกำเนิดในประเทศจีนและเป็นที่นิยมไปทั่วโลก สีจิ้นผิงให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อการอนุรักษ์ สืบทอดและพัฒนาวัฒนธรรมชามาโดยตลอด ทั้งยังเคยบอกเล่าหลายต่อหลายครั้งถึงสัจธรรมแห่งชีวิตมนุษย์ระหว่างการดื่มน้ำชา ได้อรรถาธิบายนัยทางวัฒนธรรมของชา อุปมาอุปไมยถึงกฎแห่งการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ตลอดจนเสนอแนะค่านิยมแห่งความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ เช่น “อยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนท่ามกลางความแตกต่าง” และ “ร่วมมือเพื่อได้ชัยชนะร่วมกัน” เป็นต้น
วันที่ 21 พฤษภาคม ปี 2020 สีจิ้นผิงได้ส่งสารแสดงความยินดีต่อการจัดกิจกรรมอันหลากหลายเนื่องในโอกาส “วันชาสากล” โดยระบุว่า การกำหนด “วันชาสากล” โดยสหประชาชาตินั้นสะท้อนให้เห็นถึงการยอมรับและการให้ความสำคัญของประชาคมระหว่างประเทศที่มีต่อคุณค่าของชา จึงมีความหมายอย่างมากต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมชาให้เจริญรุ่งเรืองและการส่งเสริมวัฒนธรรมชาให้เป็นที่รับรู้อย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น
“ในฐานะประเทศผู้ผลิตและบริโภคชารายใหญ่ จีนยินดีที่จะทำงานร่วมกับทุกฝ่ายเพื่อขับเคลื่อนให้อุตสาหกรรมชาทั่วโลกได้รับการพัฒนาอย่างยั่งยืนและไม่เป็นพิษเป็นภัย เสริมสร้างการหลอมรวมและการแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกันทางด้านวัฒนธรรมชา เพื่อทำให้มีจำนวนคนเพิ่มมากขึ้นที่รู้จักชา รักชา และร่วมเพลิดเพลินกับกลิ่นหอมและเสน่ห์ของชา ร่วมแบ่งปันชีวิตที่ดีงาม”
ภายใต้การให้ความสำคัญและการผลักดันของสีจิ้นผิง “น้ำชาจีน”ถ้วยหนึ่งได้กลายเป็นสื่อสำคัญในการสืบทอดและเผยแพร่วัฒนธรรมจีน
ตั้งแต่เส้นทางสายไหมในยุคโบราณ “เส้นทางคาราวานม้าขนส่งใบชาโบราณ(The old tea horse road)” และ “เส้นทางเรือขนส่งใบชาโบราณ” ไปจนถึงแถบเศรษฐกิจเส้นทางสายไหมในปัจจุบัน และเส้นทางสายไหมทางทะเลในศตวรรษที่ 21 ชาจีนได้ข้ามผ่านประวัติศาสตร์และข้ามพรมแดน ได้รับความนิยมชมชอบอย่างมากจากประชาชนประเทศต่างๆทั่วโลก มีประเทศและภูมิภาคที่ผลิตชามากกว่า 60 แห่งทั่วโลก และมีประชากรที่ดื่มชามากกว่า 2 พันล้านคน
สวนชาอันเขียวขจีได้เป็นสักขีพยานแห่งความคาดหวังอย่างสูงของสีจิ้นผิงที่มีต่อการสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรม ยึดมั่นในการพัฒนาสีเขียว และขับเคลื่อนการพัฒนาชนบทให้เจริญรุ่งเรือง
เดือนมีนาคม ปี 2020 ขณะลงพื้นที่ตรวจงานในเมืองหางโจว มณฑลเจ้อเจียง ปธน.สีจิ้นผิงได้ดูการคั่วใบชาหลงจิ่ง เขาให้กำลังใจผู้คนทั้งหลายสืบทอดงานช่างฝีมือดั้งเดิมและมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมอื่นๆให้ดี ระหว่างการตรวจงานที่มณฑลส่านซีในเดือนเมษายนปีเดียวกัน สีจิ้นผิงได้เดินทางไปสวนชาเพื่อดูการเจริญเติบโตของชาฤดูใบไม้ผลิและได้พูดคุยแลกเปลี่ยนกับชาวไร่ชาอย่างเป็นกันเอง เขาหวังให้บรรดาชาวบ้านเดินบนหนทางที่ให้ความสำคัญกับระบบนิเวศวิทยาในลำดับแรกและหนทางแห่งการพัฒนาสีเขียวอย่างแน่วแน่ สร้างความมั่งคั่งผ่านการพัฒนาธุรกิจชา ขจัดความยากจนและมุ่งสู่สังคมมีกินมีใช้
เดือนมีนาคม ปี 2021 สีจิ้นผิงได้เดินทางไปตรวจดูการเติบโตของชาฤดูใบไม้ผลิในภูเขาอู่อี๋ซาน มณฑลฝูเจี้ยน เพื่อรับรู้เกี่ยวกับสภาพการพัฒนาอุตสาหกรรมชาในท้องถิ่น
“ในอดีตอุตสาหกรรมชาเป็นอุตสาหกรรมหลักในการบรรเทาความยากจนของพวกคุณที่นี่ ในอนาคตข้างหน้าต้องทำให้กลายเป็นอุตสาหกรรมหลักในการพัฒนาชนบทให้เจริญรุ่งเรืองด้วย” สีจิ้นผิ้งกำชับว่าต้องบูรณาการวัฒนธรรมชา อุตสาหกรรมชา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชาซึ่งถือเป็น“การเขียนบทใหญ่”ให้ดี
ฤดูใบไม้ผลิเวียนมาบรรจบอีกวาระหนึ่ง เดือนเมษายน ปี 2022 สีจิ้นผิงเดินทางลงพื้นที่ตรวจงานและศึกษาค้นคว้าที่หมู่บ้านเหมาน่า ตำบลสุยหม่าน เมืองอู๋จื่อซาน มณฑลไหหลำ เขาเข้าร่วมการคั่วชาในโรงคั่วชาแบบดั้งเดิม ทั้งยังได้ซื้อใบชาสองถุงด้วย สีจิ้นผิงให้กำลังใจชาวบ้านประกอบธุรกิจชาให้ดี สร้างชีวิตที่เจริญรุ่งเรืองมากยิ่งขึ้น
“พิธีชงชา (Tea ceremony) ” แฝงไว้ซึ่งปรัชญาในการดำเนินชีวิตและการต้อนรับแขกของชาวจีน
เดือนเมษายน ปี 2014 ณ ประเทศเบลเยียม สีจิ้นผิงใช้ “ชา” และ “สุรา” ในการอุปมา 2 รูปแบบที่แตกต่างกันของโลกตะวันออกและตะวันตกในการลิ้มลองกับรสชาติชีวิตและตีความเกี่ยวกับโลกมนุษย์
“ชากับสุราหาใช่ว่าเป็นของที่เข้ากันไม่ได้ ผู้คนมีความเป็นไปได้ทั้ง “ดื่มสุรากับเพื่อนคู่ใจเป็นพันจอกยังรู้สึกน้อยไป” และ “รู้จักชีวิตดียิ่งขึ้นจากการลิ้มลองรสชาติและกลิ่นหอมของชา” จีนส่งเสริม “การหลอมรวมท่ามกลางความแตกต่าง” ในขณะที่สหภาพยุโรปเน้นย้ำ “ความเป็นหนึ่งเดียวท่ามกลางความหลากหลาย” สีจิ้นผิงชี้ว่าจีนและสหภาพยุโรปควรใช้ความพยายามร่วมกันเพื่อส่งเสริมการผลิบานของดอกไม้แห่งอารยธรรมที่หลากหลาย
เดือนกรกฎาคม ปี 2014 ขณะกล่าวสุนทรพจน์ในรัฐสภาแห่งชาติบราซิล สีจิ้นผิงกล่าวว่า “เมื่อ 200 ปีที่แล้ว ชาวไร่ชาจีนรุ่นแรกได้เดินทางไกลแสนไกลด้วยความยากลำบากมายังบราซิลเพื่อปลูกชาและถ่ายทอดเทคนิคเกี่ยวกับชา” “มิตรภาพที่จริงใจระหว่างประชาชนจีนกับประชาชนบราซิลซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาอันยาวนานนั้น ก็เหมือนกับการทำงานอย่างขยันหมั่นเพียรของชาวไร่ชาจีน สิ่งที่ปลูกคือความหวัง สิ่งที่ได้รับคือความปิติยินดี สิ่งที่ได้ลิ้มรสคือมิตรภาพ”
เดือนมกราคม ปี 2017 ที่กรุงปักกิ่ง ขณะดื่มชาร่วมกัน สีจิ้นผิงและเหวียนฝูจ่อง เลขาธิการใหญ่คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามได้พูดคุยแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับวัฒนธรรมการดื่มชาและมิตรภาพระหว่างประชาชนจีนกับประชาชนเวียดนาม
“เมื่อแยกคำว่า ‘ชา’ ในภาษาจีนออกเป็นส่วนๆ จะได้คำว่า ‘ผู้คนอยู่ท่ามกลางหญ้าและต้นไม้'” คำอธิบายอันยอดเยี่ยมของสีจิ้นผิงได้เผยให้เห็นถึงความหมายที่แท้จริงของ “เต๋า – หนทางแห่งความเป็นไปตามธรรมชาติ” ในวัฒนธรรมจีน
บอกเล่าเรื่องราวผ่านชา อธิบายเหตุผลด้วยชา ใบชาเล็กๆอันเขียวขจีเจริญงอกงาม ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆชวนให้รู้สึกสดใสใจเบิกบาน ในกระบวนการขับเคลื่อนการสร้างประชาคมที่มีอนาคตร่วมกันแห่งมนุษยชาติ ชาจีนได้กลายเป็นทูตวัฒนธรรมที่ถ่ายทอดแนวคิดทางการทูตของประเทศใหญ่ที่มีเอกลักษณ์อย่างจีน
แปลเรียบเรียงโดย ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน(CMG)
ติดตามตอนก่อนหน้าได้ที่
