ช่วงที่ผ่านมา นักการเมืองสหรัฐอเมริกาบางส่วนส่งเสียงดังยิ่งขึ้นกับการขายสิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา”
อย่างไรก็ตาม สิ่งที่พวกเขาพูดไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เป็นเพียงเครื่องมือที่สหรัฐอเมริกาใช้มากขึ้นเรื่อยๆ ในการเล่นพรรคเล่นพวกและกดดันประเทศอื่นๆ
สหรัฐอเมริกามักพยายามยัดเยียดเจตจำนงและมาตรฐานของตนเองให้ประเทศอื่นต้องรับ ตลอดจนใช้กฎเกณฑ์ที่เป็นประโยชน์กับตนเองและพันธมิตรแทนกฎหมายระหว่างประเทศที่ประชาคมระหว่างประเทศยอมรับอย่างกว้างขวาง แก่นแท้ของสหรัฐอเมริกาในการกระทำดังกล่าวคือ อยากมีอำนาจปกครองทั่วโลกและแสวงหาการเมืองที่ถืออำนาจบาตรใหญ่ ปัจจุบัน ประชาคมระหว่างประเทศได้ตระหนักดีถึงผลเสียในการดำเนินปฏิบัติการเหล่านี้ของสหรัฐอเมริกาแล้ว
สิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” ที่สร้างขึ้นโดยสหรัฐอเมริกานั้นไม่มีมูลความจริงแม้แต่น้อย ในปี 1945ทั่วโลกได้รับชัยชนะครั้งยิ่งใหญ่ในการต่อต้านสงครามฟาสซิสต์ ความยุติธรรมได้เอาชนะความชั่วร้าย กฎบัตรสหประชาชาติ และบรรทัดฐานขั้นพื้นฐานแห่งความสัมพันธ์ระหว่างประเทศได้กลายเป็นรากฐานสำคัญของระเบียบระหว่างประเทศในยุคใหม่ ตลอดระยะเวลากว่า 70 ปีที่ผ่านมา ประชาคมระหว่างประเทศยอมรับกันอย่างกว้างขวางว่า มีระบบระหว่างประเทศเพียงระบบเดียวในโลก คือ ระบบระหว่างประเทศที่มีสหประชาชาติเป็นแกนหลัก มีระเบียบระหว่างประเทศเพียงระเบียบเดียว คือระเบียบที่เป็นไปตามกฎหมายระหว่างประเทศ และมีกฎเกณฑ์เพียงชุดเดียว คือ บรรทัดฐานขั้นพื้นฐานแห่งความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ยึดตามวัตถุประสงค์และหลักการของกฎบัตรสหประชาชาติ สิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” ที่สร้างขึ้นโดยสหรัฐอเมริกานั้นไม่มีส่วนเกี่ยวข้องใดกับระเบียบระหว่างประเทศที่ประชาคมระหว่างประเทศยอมรับอย่างกว้างขวางในทุกวันนี้ สิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” ไม่ได้ระบุไว้ในกฎบัตรสหประชาชาติ ไม่ได้บันทึกอยู่ในมติของสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ หรือ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ไม่ได้รับการยอมรับจากประชาคมระหว่างประเทศ และใช้ได้เฉพาะในกลุ่มประเทศที่ก่อตั้งขึ้นโดยสหรัฐอเมริกาและพันธมิตรบางส่วนของสหรัฐอเมริกาเท่านั้น จนถึงขณะนี้ ยังไม่มีคำอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับสิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา“ว่า ใครควรจะเป็นผู้กำหนดกฎ กฎข้อใดควรจะถูกกำหนดขึ้น และกฎเหล่านั้นควรจะได้รับการปฏิบัติตามอย่างไร หรือกติกามาตราไหนควรได้รับการปกป้องเป็นพิเศษ คำอธิบายของสหรัฐอเมริกาไม่มีความชัดเจนและมักจะตอบแบบขอไปที
นักวิเคราะห์มองว่า สิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” นั้นเป็นเพียงแนวคิดที่ไม่มีความหมายชัดเจน และไม่เคยได้รับการระบุไว้ในกฎหมายระหว่างประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
สหรัฐอเมริกาสร้างแนวคิดนี้ขึ้น เพื่ออธิบายและใช้กฎหมายระหว่างประเทศตามความต้องการของตนเอง และผูกขาดสิทธิในการกำหนดกฎระเบียบระหว่างประเทศ ยิ่ง “กฎระเบียบระหว่างประเทศ” คลุมเครือมากเท่าไหร่ สหรัฐอเมริกาก็จะมีอำนาจมากเท่านั้นในการตีความ
นายปีเตอร์ เบียนอาร์ต คอลัมนิสต์ชาวอเมริกันตั้งข้อสังเกตว่า “เนื่องจาก ‘กฎระเบียบระหว่างประเทศ‘ ที่สหรัฐอเมริกาพูดนั้นไม่เคยถูกตีความอย่างชัดเจน การอ้างสิทธิ์ของสหรัฐอเมริกาจึงไม่สามารถถูกหักล้างได้อย่างง่ายๆ ”
หากสหรัฐอเมริกา ต้องการปกป้องระเบียบระหว่างประเทศอย่างแท้จริง ไม่จำเป็นต้องขายสิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” สิ่งที่สหรัฐอเมริกาต้องทำอย่างเร่งด่วนคือ สนับสนุนระบบระหว่างประเทศที่มีสหประชาชาติเป็นแกนหลัก และระเบียบระหว่างประเทศที่อยู่ภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ จ่ายค่าสมาชิก และเงินสมทบสำหรับการรักษาสันติภาพที่ค้างชำระเป็นเวลานานให้กับสหประชาชาติโดยทันที และให้สัตยาบันอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิเด็ก และอนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ นอกจากนี้ สหรัฐอเมริกาต้องปฏิบัติตามคำตัดสินของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ และหยุดละเมิดกฎขององค์การการค้าโลกครั้งแล้วครั้งเล่า
สหรัฐอเมริกาอยากได้อำนาจปกครองโลกมานานแล้ว จึงใช้วิธีการเลือกปฏิบัติต่อกฎเกณฑ์ระหว่างประเทศ หากเห็นองค์กรระหว่างประเทศใดเป็นประโยชน์กับตน ก็จะนำไปใช้ แต่หากไม่สอดคล้องกับประโยชน์ของตน ก็จะถอนตัว
สหรัฐอเมริกากำลังบ่อนทำลายระเบียบระหว่างประเทศที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางจากประชาคมระหว่างประเทศ แต่กลับมาพูดสิ่งที่เรียกว่า “ระเบียบระหว่างประเทศที่ยึดตามกติกา” อย่างซ้ำๆซากๆ จนติดปาก ความมุ่งมั่นตั้งใจที่แท้จริงของสหรัฐอเมริกาคือ ทำให้“กติการะหว่างประเทศที่สหรัฐเมริกากล่าวอ้างและยอมรับ” อยู่เหนือระบบและกติการะหว่างประเทศที่มีอยู่และเป็นที่ยอมรับ เพื่อปกป้องอำนาจในการปกครองโลกและผลประโยชน์ของสหรัฐอเมริกาเอง
เขียนโดย ไช่ เจี้ยนซิน ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกาสถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน(CMG)
