ในประวัติศาสตร์เรียกฝูเจี้ยนว่า “หมิ่น” บันทึกที่เก่าแก่ที่สุดของ “หมิ่น” ปรากฏใน“ซานไห่จิง หรือคัมภีร์ขุนเขาและท้องทะเล (The Classic of Mountains and Rivers)” โดยเล่มที่ 10 “ไห่เน่ยหนานจิง” บันทึกไว้ว่า “หมิ่นอยู่ในทะเล โดยมีภูเขาอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือ”
ควรใช้ประโยชน์จากภูเขาและทะเลอย่างไร? ถือเป็นประเด็นที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในกระบวนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของมณฑลฝูเจี้ยน
ฝูเจี้ยนได้ชื่อว่าเป็นมณฑลที่มี “แปดภูเขา หนึ่งธารน้ำ หนึ่งท้องทุ่ง” มีแนวชายฝั่งที่ยาวและคดเคี้ยวซึ่งยาวเป็นอันดับสองของประเทศ สองเทือกเขาหลักอันได้แก่เทือกเขาอู่อี๋ซานทางตะวันตก และเทือกเขาไต้หยุนซานที่อยู่ตรงกลาง ทอดยาวในทิศตะวันออกเฉียงเหนือ-ตะวันตกเฉียงใต้ มียอดเขาสูงตระหง่านและสันเขาขนานกับแนวชายฝั่ง
เนื่องจาก “ความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล” เส้นขนานทั้งสองที่เดิมเท่ากันจึง “ตัดกันและหลอมรวมเข้าด้วยกัน” อย่างรวดเร็ว จาก “การเรียกร้องสู่การตอบสนอง” และจาก “การให้ความร่วมมือสู่การทํางานร่วมกัน”
ในเรื่องความร่วมมือระหว่างภูเขา ทะเลและการพัฒนาร่วมกันนั้น นายสี จิ้นผิงกล่าวว่า “การพัฒนาร่วมกันระหว่างพื้นที่ชายฝั่งทะเลกับพื้นที่ภูเขาไม่ได้หมายถึงการประสานการพัฒนาระดับภูมิภาคในความหมายทั่วไป แต่หมายถึงการบรรลุการเกื้อหนุนซึ่งกันและกันด้วยข้อได้เปรียบและการพัฒนาร่วมกันในที่สุดผ่านการแลกเปลี่ยนความร่วมมือของผู้คน การเงิน วัสดุ และข้อมูลระหว่างพื้นที่ภูเขาและพื้นที่ชายฝั่ง”
ในช่วงระยะเวลาอันยาวนานที่ผ่านมา เนื่องจากความแตกต่างในเงื่อนไขการพัฒนาเศรษฐกิจ ทรัพยากร พื้นฐานอุตสาหกรรม และปัจจัยอื่น ๆ ช่องว่างการพัฒนาระหว่างพื้นที่ภูเขากับพื้นที่ชายฝั่งทะเลในมณฑลฝูเจี้ยนยังคงกว้างขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลกระทบต่อการประสานการพัฒนาเศรษฐกิจของมณฑลโดยรวม
แม้กล่าวในแง่สถานการณ์การพัฒนาโดยรวมของประเทศ ความแข็งแกร่งโดยรวมของฝูเจี้ยนก็ยังไม่เป็นที่น่าพอใจเช่นกัน เนื่องจากฝูเจี้ยนเป็นแนวหน้า “การรับมือกับปัญหาไต้หวัน” มาเป็นเวลานาน และถูกคั่นอยู่ตรงกลางระหว่าง “สามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี” กับ “สามเหลี่ยมปากแม่น้ำจูเจียง” การพัฒนาจึงค่อนข้างล้าหลังและกลายเป็น “เขตรอยเลื่อนทองคำ” ที่ขาดแคลนแสงสว่างตามแนวชายฝั่งทะเลทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน
ฝูเจี้ยนจำเป็นต้องค้นหาแนวทางอย่างเร่งด่วนเพื่อแก้ไขปัญหา “รอยเลื่อน” และคำตอบนั้นอยู่ที่ทิวเขาที่ทอดยาวเหยียดสลับซับซ้อนและทะเลอันเวิ้งว้างนั่นเอง
ฝูเจี้ยนเป็นหนึ่งในมณฑลแรกๆ ที่ดำเนินความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล ในช่วงต้นปี 1981 นายเซี่ยงหนาน ซึ่งดำรงตำแหน่งเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำมณฑลฝูเจี้ยนในขณะนั้น ได้ตั้งคำถามว่า “การทุ่มเทขับเคลื่อนความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเลนั้น เป็นทางออกพื้นฐานสำหรับฝูเจี้ยนหรือไม่” นำมาซึ่งการค้นหายุทธศาสตร์การพัฒนาระดับภูมิภาคของฝูเจี้ยนอันได้แก่ “การพัฒนาให้ดีทั้งเรื่องเกี่ยวกับภูเขาและเรื่องเกี่ยวกับทะเล” และการดำเนินความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล
ในช่วงต้นทศวรรษ 1990 แห่งศตวรรษที่ 20 คณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนและทางการมณฑลฝูเจี้ยนได้เสนอยุทธศาสตร์ “การบริหารจัดการพื้นที่ชายฝั่งทะเลและพื้นที่ภูเขาอย่างเป็นเอกภาพ” และ “การขยายตัวทางทิศเหนือและใต้ การเร่งการพัฒนาในภาคกลาง ดำเนินความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล และการพัฒนาร่วมกัน”
เดือนตุลาคมปี 1995 ที่ประชุมผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์จีนมณฑลฝูเจี้ยนครั้งที่ 6 กำหนดให้ “การเร่งการเปิดกว้างและการพัฒนาพื้นที่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของมณฑลฝูเจี้ยน การผงาดขึ้นอย่างรวดเร็วของพื้นที่ภูเขาชั้นใน และการพัฒนาภูเขาและทะเลร่วมกัน” เป็นส่วนสำคัญในแผนยุทธศาสตร์ของมณฑล
ช่วงที่ทำงานในมณฑลฝูเจี้ยน นายสี จิ้นผิง ชี้ให้เห็นว่าการลดช่องว่างการพัฒนาระหว่างพื้นที่ชายฝั่งกับพื้นที่ภูเขาและส่งเสริมการพัฒนาร่วมกันของพื้นที่ชายฝั่งและพื้นที่ภูเขานั้นถือเป็นเงื่อนไขที่จำเป็นต้องปฏิบัติเพื่อบรรลุ “การพอกินพอใช้” ในทุกด้าน ทั้งพื้นที่ชายฝั่งและพื้นที่ภูเขาต่างก็ต้องปลูกฝังแนวคิด “การบูรณาการเสมือนการเล่นเกมหมากรุก”ทั้งมณฑล นายสี จิ้นผิงส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล ตั้งระบบการประชุมร่วมความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเลของทั้งมณฑลและทำหน้าที่เป็นผู้เรียกประชุมด้วยตนเอง รวมถึงก่อตั้งระบบช่วยเหลือแบบจับคู่ความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเลของทั้งมณฑล จึงได้นำมาซึ่งสถานการณ์ใหม่ของ “ความร่วมมือระหว่างทะเลและภูเขา และการพัฒนาที่เชื่อมโยงกัน”
นายสีว์ เติงเฟิง อดีตผู้อำนวยการสำนักงานการเกษตร คณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำมณฑลฝูเจี้ยนกล่าวว่า “สหายสี จิ้นผิงได้สืบทอด พัฒนา และสรุปแผนยุทธศาสตร์ที่เสนอโดยเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำมณฑลทั้งสามท่าน (ได้แก่ นายเซี่ยง หนาน นายเฉิน กวงอี้ และนายเจี่ย ชิ่งหลิน) และได้เสนอ ‘การให้ความช่วยเหลือแบบจับคู่ ความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเล การประสานการพัฒนาร่วมกัน’”
ความร่วมมือระหว่างภูเขาและทะเลที่เปรียบเสมือน “การเล่นเปียโนด้วยสิบนิ้ว” กลายเป็นแรงผลักดันสำคัญสำหรับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของฝูเจี้ยนอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นที่ประจักษ์ทั้งในเรื่องลดช่องว่างระหว่างเมืองกับชนบทและเรื่องการใช้ประโยชน์จากความได้เปรียบของพื้นที่ต่างๆ
แปลเรียบเรียงโดย ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน(CMG)
ติดตามตอนก่อนหน้าได้ที่
