งานคุ้มครองระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมของจีนกําลังพัฒนาจากการบําบัดตัวบ่งชี้ทางประสาทสัมผัส เช่น “หมอกควัน” และ “แหล่งน้ำสีดำและมีกลิ่นเหม็น” ไปสู่การบําบัดสารมลพิษใหม่ที่มีอันตรายในระยะยาวและซ่อนเร้น
สารมลพิษใหม่นี้สัมพันธ์กับสารมลพิษทั่วไป เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ไนโตรเจนออกไซด์ และพีเอ็ม 2.5 โดยมีสารปนเปื้อนใหม่หลายประเภท และจํานวนสารปนเปื้อนใหม่ที่สามารถระบุได้ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบัน ทั่วโลกมีสารมลพิษใหม่มากกว่า 20 ประเภท ซึ่งแต่ละประเภทประกอบด้วยสารเคมีหลายสิบหรือหลายร้อยชนิด ส่วนใหญ่รวมถึงสารมลพิษอินทรีย์ถาวรสารทําลายต่อมไร้ท่อ ยาปฏิชีวนะ ฯลฯ ที่ควบคุมโดยอนุสัญญาระหว่างประเทศ
การผลิตและการใช้สารเคมีที่เป็นพิษและเป็นอันตรายเป็นแหล่งหลักของสารมลพิษใหม่ การสัมผัสโดยไม่รู้ตัว การกักเก็บอย่างต่อเนื่อง และอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์และระบบสิ่งแวดล้อมที่ตรวจไม่พบ ถือเป็นลักษณะทั่วไปของสารมลพิษใหม่ ในขณะที่ความตระหนักเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและเทคโนโลยีการตรวจสอบด้านสิ่งแวดล้อมยังคงพัฒนาต่อไป ประเภทและปริมาณของสารมลพิษใหม่จะยังคงเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง
เป็นที่เชื่อกันโดยทั่วไปว่า สารมลพิษใหม่กําลังกลายเป็นปัญหาใหม่ที่จํากัดการปรับปรุงคุณภาพสิ่งแวดล้อมของอากาศ น้ำ และดิน และยังเป็นความท้าทายต่อการคุ้มครองระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม ต่อจากหมอกควันและแหล่งน้ำสีดําและมีกลิ่นเหม็น
ในเมืองที่มีการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็วและการขยายตัวของเมือง การกําจัดของเสียที่ไม่เหมาะสมอาจนําไปสู่การตกค้างของออร์กาโนคลอรีน และกิจกรรมทางอุตสาหกรรมเช่นการขุดเหมืองไร่หรือการถลุงแร่ อาจนําไปสู่ปัญหาการปล่อยโลหะหนักและสารตกค้าง การใช้สารกําจัดศัตรูพืชและปุ๋ยเคมีบ่อยครั้งในพื้นที่เกษตรกรรมบางแห่งอาจทําให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการตกค้างของสารประกอบออร์กาโนฟอสฟอรัส
ปัจจุบันจีนเป็นประเทศที่ผลิตและใช้ผลิตภัณฑ์เคมีรายใหญ่ที่สุดของโลก และยังเป็นประเทศสำคัญในการจัดหาวัตถุดิบเคมี โดยมีการผลิตและใช้สารเคมีมากกว่า 50,000 ชนิด สารเคมีเหล่านี้มีการบริโภคและใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ และสารเคมีบางชนิดมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับ การผลิตทางการเกษตร ของใช้ในชีวิตประจําวัน และผลิตภัณฑ์การบินอวกาศ
การส่งเสริมการสร้าง “เมืองปลอดขยะ” และการเสริมสร้างการบําบัดสารมลพิษใหม่เป็นเป้าหมายของพื้นที่ต่าง ๆ ในประเทศจีน ตัวอย่างเช่น มณฑลเจียงซูเป็นมณฑลนําร่องด้านการตรวจสอบสิ่งแวดล้อมของสารมลพิษใหม่ โดยดําเนินการตรวจสอบมลพิษในแหล่งน้ำและอากาศในนิคมอุตสาหกรรม 2 แห่ง ส่วนมณฑลหูเป่ย มณฑลหูหนาน และมณฑลเจียงซีได้ดําเนินการสำรวจนําร่องเพื่อติดตาม และประเมินสารมลพิษใหม่ในอุตสาหกรรมหลัก ด้านมณฑลอันฮุยมุ่งเน้นไปที่การสำรวจกระบวนการทั้งหมดและการตรวจสอบข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม ดำเนินการตรวจสอบการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับการผลิต การแปรรูป และการใช้สารเคมีใหม่ อีกทั้งดําเนินโครงการนำร่องตรวจสอบข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมพื้นฐานของสารเคมี สำหรับเขตปกครองตนเองมองโกเลียในได้ดําเนินโครงการนำร่องเพื่อตรวจสอบและประเมินความเสี่ยงของสารมลพิษใหม่ในลุ่มแม่น้ำเหลืองและทะเลสาบต่าง ๆ ทั่วทั้งภูมิภาค คัดกรองและตรวจสอบเชิงปริมาณของสารมลพิษใหม่ มณฑลส่านซีได้ดําเนินโครงการนําร่องในการชดเชยความเสียหายทางนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับสารมลพิษใหม่เพื่อประกันการผลิตที่สะอาดและการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จีนตั้งเป้าว่าจะสร้าง “เมืองปลอดขยะ” ให้ได้ 60% ของเมืองทั้งหมดภายในปี 2027
สิ่งสําคัญคือต้องตระหนักว่าการบําบัดสารมลพิษใหม่จําเป็นต้องดําเนินความร่วมมือระดับโลกนอกจากความเป็นพิษที่ยังคงสะสมอยู่อย่างต่อเนื่อง ก่อให้เกิดมะเร็ง และทําให้อวัยวะของทารกพิการแล้ว สารมลพิษใหม่บางชนิดยังมีศักยภาพในการแพร่กระจายได้เป็นระยะทางไกล ซึ่งสามารถแพร่กระจายข้ามพรมแดนระหว่างประเทศผ่านอากาศ น้ำ หรือสัตว์อพยพ และสะสมในพื้นที่ห่างไกลจากจุดปล่อย ตลอดจนก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมทั่วโลก
