บทวิเคราะห์ 10 ปีเขตนําร่องการค้าเสรีของจีน
เมื่อเร็ว ๆ นี้ การประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา หรืออังค์ถัด (UNCTAD) ได้เผยแพร่รายงานเรื่อง “บทบาทของเขตนําร่องการค้าเสรีของจีนในการส่งเสริมนวัตกรรม การเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรม และความร่วมมือใต้ – ใต้” โดยได้พูดถึงความสําเร็จของเขตนําร่องการค้าเสรีของจีนในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ยืนยันความสําเร็จของจีนในการปฏิรูปและการขยายการเปิดประเทศ และเชื่อว่านี่เป็นความคิดริเริ่มที่เป็นเอกลักษณ์ของจีน และเป็นแบบอย่างที่เป็นประโยชน์สําหรับประเทศกําลังพัฒนา นี่เป็นครั้งแรกที่องค์กรระหว่างประเทศได้ออกรายงานการวิจัยพิเศษเกี่ยวกับเขตนำร่องการค้าเสรีของจีน ซึ่งบ่งชี้ว่าการก่อสร้างเขตนำร่องการค้าเสรีของจีนกําลังได้รับความสนใจจากนานาชาติมากขึ้นเรื่อย ๆ
เขตนําร่องการค้าเสรีของจีน (Free Trade Zone，FTZ) แตกต่างจากเขตการค้าเสรี (FTA) เป็นพื้นที่เฉพาะที่สำนักงานศุลกากรจีนกําหนดไว้ภายในประเทศจีนเพื่อให้สินค้าจากต่างประเทศได้รับการยกเว้นภาษี และสามารถเข้าออกได้อย่างเสรี ถือเป็นข้อตกลงทางการค้าและการลงทุนพิเศษของจีนที่มีสิทธิพิเศษมากกว่าบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องขององค์การการค้าโลก
ย้อนกลับไปเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2013 จีนได้ตั้งเขตนำร่องการค้าเสรีแห่งแรก คือ เขตนำร่องการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ เขตนำร่องการค้าเสรีแห่งนี้มีพื้นที่มากกว่า 120 ตารางกิโลเมตร โดยครอบคลุมเขตการค้าเสรีประกันลดหย่อนภาษี เขตงานแสดงสินค้าโลก เขตการเงินลู่เจียจุ่ย เขตบุกเบิกพัฒนาจินเฉียว และเขตไฮเทคจางเจียง
ในช่วงหนึ่งทศวรรษที่ผ่านมา เขตนำร่องการค้าเสรีของจีนปฏิบัติตามกฎระเบียบระหว่างประเทศในแง่ของการค้า การลงทุน การเงิน การขนส่ง และบุคลากร และได้พัฒนากลุ่มอุตสาหกรรมการผลิตในประเทศจีน จำนวนหนึ่งที่มีความสามารถการแข่งขันในระดับสากล ตัวอย่างเช่น เขตนำร่องการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ได้สร้างระบบอุตสาหกรรมการผลิตสมัยใหม่ 6 สาขาเป็นแกนหลัก ได้แก่ อุตสาหกรรมการผลิตชิป อุตสาหกรรมการผลิตยาเชิงนวัตกรรม อุตสาหกรรมการผลิตอัจฉริยะ อุตสาหกรรมการผลิตการบิน อุตสาหกรรมยานยนต์ในอนาคต และอุตสาหกรรมการผลิตข้อมูลสารสนเทศ
ด้านเขตนำร่องการค้าเสรีนครเทียนจินเริ่มต้นการพัฒนาจากการซ่อมบำรุงเครื่องบินที่ประกันลดหย่อนภาษี แล้วค่อยๆขยายไปยังการซ่อมบำรุงเรือ เครื่องจักร แพลตฟอร์มการทำงานบนทะเล อุปกรณ์สื่อสาร ตู้คอนเทนเนอร์ อุปกรณ์ตรวจสอบความปลอดภัยและสาขาอื่น ๆ จากสถิติพบว่า ปี 2022 เขตนำร่องการค้าเสรีนครเทียนจิน มียอดมูลค่าการซ่อมบำรุงมากกว่า 230 ล้านหยวน
เขตนำร่องการค้าเสรีมณฑลเจ้อเจียงเป็นที่ตั้งของบรรดาผู้ประกอบการน้ำมันและก๊าซ โดยมีขนาดการเติมน้ำมันเชื้อเพลิงที่ประกันการลดหย่อนภาษีอยู่อันดับ 5 ของโลก
เขตนำร่องการค้าเสรีมณฑลหูเป่ยมุ่งมั่นพัฒนาศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี และฐานการผลิตด้านการสื่อสารด้วยแสง
เขตนำร่องการค้าเสรีมณฑลเจียงซูเป็นที่ตั้งของบรรดาผู้ประกอบการด้านชีวเภสัชภัณฑ์ประเภทต่างๆโดยมีมูลค่าผลผลิตต่อปีถึง 400,000 ล้านหยวน
เขตนำร่องการค้าเสรีมณฑลเหลียวหนิงได้เปิดตัวโมเดลดิจิทัลใหม่ในการกำกับดูแลกระบวนการทั้งหมดของการนำเข้าส่งออกรถยนต์ โดยพัฒนาเครือข่ายข้อมูลดิจิทัลที่เชื่อมโยงสำนักงานศุลกากร บริษัทผู้ผลิต และบริษัททดสอบ เพื่อเพิ่มความเร็วของพิธีการศุลกากรรถยนต์ จากสถิติพบว่า ตั้งแต่เดือนมกราคมถึงสิงหาคมปีนี้ ท่าเรือต้าเหลียนที่สังกัดเขตนำร่องการค้าเสรีมณฑลเหลียวหนิงได้นําเข้าและส่งออกรถยนต์มากกว่า 61,000 คัน
เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายนที่ผ่านมา มีการตั้งเขตนำร่องการค้าเสรีซินเจียงขึ้นอย่างเป็นทางการ กลายเป็นเขตนำร่องการค้าเสรีลำดับที่ 22 ของจีน และเป็นเขตนำร่องการค้าเสรีแห่งแรกที่จีนตั้งขึ้นในพื้นที่ชายแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือ เขตนำร่องการค้าเสรีแห่งนี้จะใช้ความเหนือกว่าทางภูมิศาสตร์ของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์อย่างเต็มที่ เขตซินเจียงมีพรมแดนติดกับ 8 ประเทศ และสามารถเชื่อมต่อยุโรปและเอเชียผ่านเส้นทางสายไหม ด้วยเหตุนี้ เขตซิตเจียงจึงมุ่งมั่นใช้เขตนำร่องการค้าเสรีในการพัฒนาอุตสาหกรรมการผลิตที่มีลักษณะเฉพาะ และให้บริการต่อข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางด้วย
ในช่วงหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา จีนได้ตั้งเขตนำร่องการค้าเสรีทั้งหมด 22 แห่ง เขตนำร่องการค้าเหล่านี้ได้ขับเคลื่อนให้เศรษฐกิจจีนเติบโต เป็นผู้นําและส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมของจีน ส่งเสริมเสถียรภาพและความสามารถในการแข่งขันของห่วงโซ่อุปทานของจีน และกลายเป็นสัญลักษณ์สําคัญของจีนการเปิดประเทศในระดับสูงอีกด้วย
เขียนโดย โจว ซวี่ ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)
