บทวิเคราะห์:การพัฒนาอุทยานแห่งชาติเป็นความพยายามล่าสุดของจีนในการส่งเสริมการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ
เมื่อวันที่ 12 ตุลาคมที่ผ่านมา นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนกล่าวสุนทรพจน์สำคัญผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ ขณะเข้าร่วมการประชุมสุดยอดของการประชุมสมัชชาภาคีอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ สมัยที่ 15 ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองคุนหมิง มณฑลหยุนหนาน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน โดยได้ประกาศอย่างเป็นทางการว่า จีนจัดตั้งกลุ่มอุทยานแห่งชาติรุ่นแรก
การพัฒนาอุทยานแห่งชาติเป็นการใช้ความพยายามครั้งล่าสุดของจีนในการส่งเสริมการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ
และบ่งชี้ว่า จีนกำลังเร่งสร้างระบบอนุรักษ์ธรรมชาติที่มีอุทยานแห่งชาติเป็นองค์ประกอบหลัก
กลุ่มอุทยานแห่งชาติรุ่นแรกของจีนมีพื้นที่รวม 230,000 ตารางกิโลเมตร ประกอบด้วยอุทยานแห่งชาติซานเจียงหยวน อุทยานแห่งชาติหมีแพนด้า อุทยานแห่งชาติเสือโคร่งและเสือดาวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อุทยานแห่งชาติป่าฝนเขตร้อนไหหลำ และอุทยานแห่งชาติอู่อี๋ซาน ได้ครอบคลุมเกือบ 30% ของพันธุ์สัตว์ป่าและพันธุ์พืชบนบกที่พบในจีน
อุทยานแห่งชาติดังกล่าวเหล่านี้ไม่ใช่สวนสาธารณะสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจ แต่เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า จึงห้ามไม่ให้ดำเนินโครงการบุกเบิกพัฒนาขนาดใหญ่โดยมนุษย์ และต้องรับประกันความยั่งยืนของสัตว์ป่า
อุทยานแห่งชาติแต่ละแห่งมีบทบาททางนิเวศวิทยาโดยเฉพาะ เช่น อุทยานแห่งชาติซานเจียงหยวน มุ่งเน้นไปที่การอนุรักษ์ระบบนิเวศของที่ราบสูงชิงไห่-ทิเบต ในขณะที่อุทยานแห่งชาติในไหหลำและอู่อี๋ซานเน้นอนุรักษ์ป่าฝนเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ส่วนที่เหลืออีก 2 แห่งเน้นการอนุรักษ์สัตว์ป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ ได้แก่ หมีแพนด้า เสือโคร่งไซบีเรีย และเสือดาว อุทยานแห่งชาติเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ “ขีดเส้นสีแดง” ในการอนุรักษ์ระบบนิเวศและอยู่ภายใต้มาตรการอนุรักษ์ระบบนิเวศที่เข้มงวดที่สุดของจีน
ยุทธศาสตร์”ขีดเส้นสีแดง”ในการอนุรักษ์ระบบนิเวศที่เสนอโดยจีน เพื่อบรรเทาผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศนั้น ได้รับคัดเลือกจากสหประชาชาติให้เป็นหนึ่งใน 15 โครงการทั่วโลกที่โดดเด่นที่สุดในการแก้ไขปัญหาทางระบบนิเวศ อีกทั้งยังเป็นนวัตกรรมกลไกที่สำคัญในการวางแผนการใช้ที่ดินและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วย
เนื่องจากมนุษย์ใช้ทรัพยากรธรรมชาติมากเกินไป ทำให้ระบบนิเวศบนโลกใบนี้ได้รับความเสียหายอย่างมาก ทุกวันนี้ ประเทศต่างๆ ทั่วโลกจึงต้องใช้ความพยายามอย่างแข็งแกร่งมากกว่าช่วงเวลาใดที่ผ่านมา เพื่อยุติแนวโน้มการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
การพัฒนาอุทยานแห่งชาติของจีนเป็นสัญลักษณ์แสดงให้เห็นว่า จีนกำลังเร่งสร้างระบบการอนุรักษ์พื้นที่ทางธรรมชาติที่มีอุทยานแห่งชาติเป็นส่วนประกอบหลัก โดยจะค่อยๆ รวมพื้นที่ที่มีระบบนิเวศทางธรรมชาติที่สำคัญที่สุด ภูมิทัศน์ธรรมชาติที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวโดดเด่นที่สุด มรดกทางธรรมชาติที่ดีที่สุด และความหลากหลายทางชีวภาพที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดอยู่ในระบบอุทยานแห่งชาติ
การพัฒนาระบบอุทยานแห่งชาติในจีนยังแสดงให้เห็นว่า จีนทุ่มเทกำลังอย่างเต็มที่ เพื่อแสดงบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพของโลก
เขียนโดย ไช่ เจี้ยนซิน ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน（CMG）
ภาพจาก ซินหัว
