เมื่อเร็วๆ นี้ การเดินทางไปซานฟรานซิสโกเป็นเวลาสี่วันของนายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนนั้นเกิดขึ้นในช่วงเวลาพิเศษ ที่มีนัยสำคัญอันหลากหลาย มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง จึงเป็นที่สนใจของทั่วโลก ตั้งแต่การพบหารือระหว่างประมุขจีนกับสหรัฐอเมริกาไปจนถึงการประชุมเอเปค กิจกรรมทวิภาคีและพหุภาคีมีขึ้นถี่ยิบ ตั้งแต่การชี้นำทางยุทธศาสตร์ผ่าน “การทูตประมุข”ไปจนถึงการกล่าวสุนทรพจน์ถึงประชาชนชาวอเมริกัน ปฏิบัติการทางการทูตสำคัญฯเดินหน้าอย่างบูรณาการ จาก “จีนและสหรัฐอเมริกาควรมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน” สู่ “จีน ต่อไปก็ยังคงเป็นจีน” เสียงของจีนนั้นทั้งจริงใจและหนักแน่น จะเข้าใจทริปซานฟรานซิสโกของผู้นำจีนครั้งนี้ได้อย่างไร? สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางของจีนขอถอดรหัสให้เข้าใจจากสี่มิติดังต่อไป
มิติที่ 1 : การตั้งคำถามเหล่านี้ชวนให้คิด
ช่วงหลายปีที่ผ่านมาโลกขาดความมั่นคง ระหว่างการประชุมสุดยอดว่าด้วยความร่วมมือระหว่างประเทศ “หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” ครั้งที่ 3 ซึ่งจัดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้ ผู้นำต่างประเทศที่มาเยือนจีนท่านหนึ่งรู้สึกประทับใจใจอย่างยิ่งขณะเมื่อได้พบกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงและกล่าวว่า วิวัฒนาการของสถานการณ์ระหว่างประเทศได้พิสูจน์ความถูกต้องแม่นยำของการคาดการณ์ทางยุทธศาสตร์ของประธานาธิบดีสี จิ้นผิงอันได้แก่ โลกกำลังเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนในรอบศตวรรษ
ในช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์เช่นนี้ นักการเมืองในยุคนี้ต้องแบกรับความรับผิดชอบอันใหญ่หลวงต่อคนรุ่นปัจจุบันและอนาคต
ในการประชุมผู้นำเอเปคครั้งที่ 30 เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายนที่ผ่านมา นายสี จิ้นผิง กล่าวว่า “ในฐานะผู้นำของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก เราต้องคิดให้ลึกว่า จะนำเอเชียแปซิฟิกให้เป็นเช่นใดในช่วงกลางศตวรรษนี้? ทำอย่างไรจึงจะพัฒนาภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกในช่วง “30ปีทอง”ต่อไปนี้? เอเปคจะมีบทบาทในกระบวนการนี้ให้ดีขึ้นได้อย่างไร?
ก่อนหน้านี้หนึ่งวัน นายสี จิ้นผิง กล่าวสุนทรพจน์เป็นลายลักษณ์อักษรต่อที่ประชุมสุดยอดผู้นำธุรกิจเอเปคว่า “ความร่วมมือในเอเชียแปซิฟิกในอีก 30 ปีข้างหน้าจะเดินไปในทิศทางใดนั้น ได้กลายเป็นคำถามของยุคใหม่ที่เรากำลังเผชิญอยู่”
การตั้งคำถามอย่างต่อเนื่อง เป็นการกระตุ้นให้คิด คำถามคือเสียงแห่งยุคสมัย ในระหว่างการเยือนซานฟรานซิสโกสหรัฐอเมริกาครั้งนี้ นายสี จิ้นผิงได้ตั้งคำถามอย่างจริงจังหลายครั้งในประเด็นสำคัญๆ เช่น การพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกา อนาคตความร่วมมือเอเชียแปซิฟิก ฯลฯ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงท่าทีที่รับผิดชอบต่อประวัติศาสตร์ ประชาชนและโลก
การพบหารือระหว่างประมุขจีนและสหรัฐอเมริกา ถือเป็นเหตุการณ์ที่ได้รับความสนใจมากที่สุดในระหว่างการเดินทางเยือนซานฟรานซิสโกของนายสี จิ้นผิง การพบหารือครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้ภูมิหลังความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อที่สำคัญ “การกลับมาที่เกาะบาหลีและนำไปสู่ซานฟรานซิสโก” ผลักดันความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาให้มีเสถียรภาพและปรับปรุงดีขึ้นอย่างแท้จริง นี่คือความคาดหวังโดยทั่วไปของประชาคมระหว่างประเทศ
ในช่วงเวลาที่ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกากำลังเผชิญความยากลำบากร้ายแรง นายสี จิ้นผิง ได้ชี้ให้เห็นหลายครั้งว่า การที่จีนและสหรัฐอเมริกาจะสามารถจัดการความสัมพันธ์ระหว่างกันได้ดีหรือไม่นั้นเกี่ยวพันถึงอนาคตและชะตากรรมของโลก จึงเป็นคำถามแห่งศตวรรษที่ทั้งสองประเทศต้องตอบให้ดี
ในการพบหารือระหว่างประมุขจีนและสหรัฐอเมริกาเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายนที่ผ่านมา นายสี จิ้นผิง ชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนอีกครั้งว่า “จีนและสหรัฐอเมริกามีสองทางเลือก” “ทั้งสองทางเลือกเป็นตัวแทนของสองทิศทาง”ในเรื่องนี้ ท่าทีของจีนก็ชัดเจนเช่นกัน คือ “การที่จีนและสหรัฐอเมริกาไม่ไปมาหาสู่กันนั้นเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ การคิดที่จะเปลี่ยนแปลงอีกฝ่ายนั้นเป็นสิ่งที่ไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริง ไม่มีใครสามารถแบกรับผลของความขัดแย้งและการเผชิญหน้าได้”
ค่ำวันเดียวกัน เมื่อนายสี จิ้นผิงร่วมงานเลี้ยงรับรองที่ร่วมกันจัดขึ้นโดยกลุ่มมิตรภาพสหรัฐอเมริกา เขาได้ตั้งคำถามที่ต้องตอบก่อนอีกครั้งซึ่งก็คือ “จีนและสหรัฐอเมริกาควรเป็นคู่ต่อสู้หรือเป็นหุ้นส่วนกันดี” และเน้นย้ำว่า “นี่คือประเด็นที่มีความสำคัญเป็นพื้นฐานและครอบคลุมภาพรวมในทุกมิติ” ต่อหน้าประชาชนชาวอเมริกัน นายสี จิ้นผิงตอบอย่างหนักแน่นว่า “จีนยินดีเป็นหุ้นส่วนและเป็นมิตรกับสหรัฐอเมริกา” “จีนกับสหรัฐอเมริกาควรมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน”
คำพูดที่เปี่ยมด้วยความจริงใจเหล่านี้บ่งบอกถึงความจำเป็นในการหาวิธีที่ถูกต้องเพื่อให้จีนและสหรัฐอเมริกาปฏิบัติต่อกันอย่างถูกต้อง อยู่ร่วมกันด้วยดี
แปลเรียบเรียงโดย ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน(CMG)
